Фарміраванне сістэмы раённага дзялення БССР у 1920-я гг.

Abstract

Артыкул прысвечаны гісторыі стварэння раѐннага падзелу Савецкай Беларусі як часткі пабудаванай у1920 гг. у рэспубліцы новай сістэмы адміністрацыйна-тэрытарыяльнага дзялення, заснаванай на спалучэнні адміністрацыйна-тэрытарыяльнага і эканамічнага раянавання. Адзначаецца, што за аснову раѐннага дзялення ў адпаведнасці з прынцыпамі эканамічнага раянавання было ўзята эканамічнае прыцягненне мясцовасці да пэўнага гандлѐва-прамысловага цэнтра. Рэальнай умовай для рэалізацыі такога падыходу з’явілася развітая сетка мястэчак. Як і ў выпадку з акругамі, не ўдалося вытрымаць запланаваныя сярэднія паказчыкі пабудаваных раѐнаў. Раѐны значна адрозніваліся і па эканамічныхпаказчыках, але кіраўнікі рэспублікі лічылі, што менавіта ў выпадку з раѐнамі ўдалося вытрымаць асноўную мэту рэформы і рэалізаваць «поўнасьцю эканамічны прынцып раянавання». У 1927г. было праведзена ўдасканаленне новай сістэмы адміністрацыйна-тэрытарыяльнага дзялення ў сувязі з неадбходнасцю пошуку новых крыніц для распачатай масавай індустрыялізацыі. У выніку гэтага было ліквідавана адначасова 16 найбольш эканамічна слабых раѐнаў, што дазволіла значна скараціць выдаткі на ўтрыманне адміністрацыйна-гаспадарчага апарату, узмацніць раѐнны бюджэт.

The article is devoted to the history of the formation of district division of the Soviet Belarus in the 1920-ies as a part of the construction of a new system of administration and territorial division in the republic based on joining administrative and territorial division with the economical one. It is stated that the basis of district division according to the principles of economical division was economical dependence of the area on a certain trade and industrial center. The real condition for the implementation of such an approach was the developed network of small towns. They failed to obtain the planned average parameters of the formed districts as it also happened with regions. Districts considerably differed in their economical parameters as well, but the Republic authorities considered that, as for region division, they managed to gain the main aim of the reform and implement “the principle of disricrt division completely”. In 1927 the detailisation of the new system of administrative and territorial division was conducted. It was done to meet the requirements of the search of new sources for the ongoing mass industrialization. As a result 16 most economically weak districts were liquidated, which made it possible to considerably reduce expences for administrative apparatus and to increase the district budget.